Opdracht 1
Wat is mens, wat is machine? Denk jij wel eens na over de toekomst van AI en de mensheid? Waar liggen de grenzen van het aanvaardbare? Kies één van de onderstaande opdrachten die te maken hebben met de thema's cyborgs, toekomst en menselijke dromen.
A. Een robotische arm
(individueel) Teken op minimaal A3 formaat je eigen onderarm en hand zo goed mogelijk na op ware grootte, zo echt mogelijk! Hierbij moet je letten op plasticiteit, oftewel het gebruik van licht en schaduw om de hand en arm zo levensecht mogelijk te maken. Ontwerp vervolgens technische aanpassingen op, in of aan de arm (probeer iets te bedenken dat nog niet bestaat..!). Je eindopdracht voer je uit in grijs potlood, kleurpotlood, stift en waterverf
Eisen
1. je haalt iets weg en je voegt iets toe, er is dus sprake van een combinatie van oud en nieuw
2. Je kunt deels in de arm kijken / de aanpassing is open
3. Maak de tekening volledig door ook de achtergrond te vullen met de thematiek van je tekening.
4. Je tekent zo echt mogelijk, ook met schaduw, licht en donker!
Aanpak
Schets eerst in het klein verschillende mogelijkheden en kies daarna het beste idee. Deze ga je uitwerken. Gebruik de bronnen en de eerdere opdrachten bij de uitwerking om een goed resultaat te krijgen. Denk na over je aanpassing!
Materiaal: A3 papier, grijspotlood en kleurpotlood en stift.
B. Een cyborg-kop
(individueel) Maak een tekening van een menselijk hoofd, zo levensecht mogelijk en op levensgroot formaat. Voeg cyborg-achtige dingen toe die de mens machine maakt. Je mag ook voor maximaal de helft collage elementen toevoegen (plaatjes die de tekening aanvullen). Ook de achtergrond van je werkstuk moet je passend bij het thema vormgeven!
Eisen
- de cyborg is half mens, half machine
- Je haalt iets weg en voegt iets toe en je kunt de technische aanpassingen zien
- Je werkt met licht en donker zodat het er zo echt mogelijk uitziet.
- Maak de tekening volledig af door ook de achtergrond te vullen met de thematiek van je tekening.
Aanpak
Teken eerst de verhoudingen en vormen van de klassieke menselijke kop (zie internet). Bedenk welke elementen je kun aanpassen (bijvoorbeeld ogen, mond of delen ervan). Maak oefeningetjes in het klein.
TIP: je kunt ook gebruik maken van collage-technieken, die je toevoegt in je tekening. Zo ontstaat er zogenaamde 'mixed techniques'.
Materiaal: A3 papier, grijs potlood en waterverf/kleurpotlood.
C. Een stopmotion
Maak in een tweetal een korte 2d stopmotion-film waar een menselijke kop langzaam verandert in een machine. Een stopmotion bestaat uit heel veel foto's die snel achter elkaar worden gezet, zodat er een soort filmpje ontstaat. Je monteert er uiteindelijk een stukje passende muziek onder.
2d: een menselijke kop verandert langzaam in een angstaanjagende cyborg.. (bij 2d stopmotion verandert op het platte vlak. Je kunt kiezen voor tekenen/knippen/plakken of een combinatie van technieken).
Eisen:
- verzamel de afbeeldingen en plaatjes die je nodig hebt, voor je begint met foto's
- je bedenkt het verhaal en de overgangen van tevoren
- de overgangen zijn soepel
- je camera houd je telkens op dezelfde plek bij het maken van de foto's
D. Een ruimtelijke 3d arm of kop
Maak in een duo, met behulp van hout, karton, snoeren en moderne elementen een menselijke kop of arm, voor een deel zo levensecht mogelijk en op reëel formaat. Voeg cyborg-achtige dingen toe die de kop/arm een machine maakt.
Eisen:
- de cyborg is ruimtelijk half mens, half machine
- Je haalt iets weg en voegt iets toe (er zitten open elementen in)
- Je kunt de technische aanpassingen zien
- De uitwerking ziet er heel echt uit
Materiaal: karton, hout, restmateriaal, technologische elementen (zelf verzamelen!)
E. Een gecombineerd kunstwerk van twee kunststromingen
(individueel) Zoek twee kunststromingen die je leuk vindt van twee bekende kunstenaars. Zoek over deze kunstenaars informatie en bewaar deze voor de afronding!
Neem twee kunstwerken en combineer deze twee kunstwerken tot een nieuw kunstwerk en verwerk eventueel in deze combinatie één of meer vreemde futuristische elementen.
Kijk maar eens naar de kunstwerken hiernaast: een combi van Van Gogh en Picasso, of Van Gogh en Banksy, van Mondriaan en Munch of Van Gogh en Munch.
Bestudeer de techniek en de vormgeving van de kunststijlen, en probeer die zo goed mogelijk na te maken.
Eisen:
- de stijlen en kunstenaars zijn goed herkenbaar
- je gebruikt de techniek van de kunstenaars en hun stroming
- je werkt op formaat 50x65 cm
Technieken: acrylverf, waterverf, collage, stift, e.d.
Vond je dit thema interessant?
Check dan onderstaande achtergronden, filmpjes en links! Je zult zien dat AI en 'de eeuwige mens' altijd een thema zijn geweest, in literatuur en film. Het begint bij de droom over de eeuwige mens, die het sterfelijke ontvlucht. In de meeste overleveringen en het scheppingsverhaal uit onze eigen christelijke geschiedenis was de mens eerst onsterfelijk, maar de mens stortte zichzelf in het verderf door zijn eigen verkeerde handelen. Ook Frankenstein is een vertelling die gaat over het verlangen naar eeuwig leven.
De oorsprong van Frankenstein
In het oude Griekenland beloofde het orakel van Delphi aan de kinderloze koning Laius een zoon, maar waarschuwde hem er tegelijk voor dat hij door de hand van zijn eigen kind gedood zou worden. Dit verhaal inspireerde Mary Shelly aan het begin van de 19de eeuw om haar boek ‘Frankenstein’ te schrijven waarin de mens tot ondergang wordt gebracht door zijn eigen creatie. In 1885 voorspelde Friedrich Nietzsche in ‘Alzo sprach Zarathustra’ dat de mens eens overtroffen zal worden door de übermensch en sommigen zien deze übermensch vandaag verschijnen in de vorm van een robot.
In deze opdracht bekeek je de relatie tussen mens en machine. Wordt de mens eens onderdeel van de machine of bepaalt de mens de grens? Wat is mens, wat is machine?
Geïnteresseerd in filosofische en ethische dilemma's?
De grens van mens en machine is ook al lang een thema - onder andere in gang gezet door de gedachten over onsterfelijkheid - in de kunsten - de beeldende kunst, theater, toneel, muziek! Je ziet dat heel duidelijke in de kunststroming van het futurisme.
En ook in films speelt fantasie over de toekomst en de rol van kunstmatig leven (AI, cyborgs en androids). Denk maar eens aan Star Trek. Of Star wars. En een absolute must-see is dan de filmserie van The Matrix! In deze films is de mens gevangen in de Matrix; een virtuele wereld. De mens wordt gebruikt door machines die de aarde beheersen. En kijk ook maar eens op https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/bundels/onderwerpen/mens-en-machine.html. Het verhaal gaat over de hacker Neo, die op een dag ontdekt dat hij in een virtuele schijnwereld leeft. In werkelijkheid blijkt een groot deel van de mensheid te worden gebruikt door een geavanceerde kunstmatige intelligentie. Slechts een handjevol mensen kent de waarheid. Samen gaan deze laatste ‘vrije’ mensen de strijd aan met de machines. Belangrijke vragen over dit onderwerk zijn:
Wat kunnen we met de technologie van de toekomst? En welke dilemma's komen we dan tegen in wetenschap en gezondheidszorg?
Wat kun je zeggen over Deep Fakes, voorspellende software, Cloudcomputing, privacy, de zelflerende A.I. (ChatGPT), enz..? En hoe zou jij die wereld vormgeven als kunstenaar of innovator?
Hoe ziet onze wereld er eigenlijk over 25 jaar uit? Krijgt de baby van de toekomst misschien upgrades?
Kan een robot menselijk zijn?
In het westen zijn we bijna bang voor slimme robots. In Japan hebben robots een ziel. Ze denken daar heel anders over materiele zaken. Daar zullen intelligente robots dan ook sneller worden geaccepteerd, omdat ze meer open staan voor Kunstmatige Intelligentie.
https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2014-2015/de-robot-als-mens.html
3d: je bedenkt een heel korte verhaallijn waarin iets engs/spannends sciencefiction-iets gebeurt.. (een ruimtelijke stopmotion ken je wel uit van die kleipoppenanimaties. Voor deze opdracht werk je met klei gecombineerd met andere elementen (karton, lego, playmobil)
- het filmpje duurt ongeveer 20 seconden en bestaat uit verschillende scenes
- de overgangen zijn regelmatig (denk dus aan dat je de foto steeds op dezelfde manier neemt; statief?)
- je monteert muziek, de muziek past bij de sfeer van je filmpje
Bij deze opdracht moet je zelf zoeken naar een geschikt programmaatje om de foto's in een stopmotion te verwerken!
Opdracht 2
Afronding
Rond de periode af met peer support en een procesboek. Peer support is de reflectie van een medeleerling op jouw product. Tevens beoordeel jij op dezelfde manier het product van een medeleerling. Het formulier print je en je schrijft je reflectie bij de verschillende onderdelen. Dit formulier doe je ook in je procesverslag (foto) en de verwerking hiervan voeg je toe in je procesboek.
Je procesverslag bevat de volgende dingen:
- een kritische analyse van je product en je proces (incl goede en minder goede kanten)
- Ingevuld peer-support en reflectie/conclusie
Maak jouw eigen website met JouwWeb